TY - BOOK AU - Авдай Ч. AU - Төмөржав С. AU - Оюун Ц. TI - Монголын нүүдэлчдийн үндэсний уламжлалт технологи, ёс заншил SN - 9992982012 U1 - 670 21 PY - 2022/// CY - Улаанбаатар хот PB - ''СЭЛЭНГЭПРЕСС'' ХХК KW - Нүүдэлчдийн технологи KW - Нүүдэлчдийн ёс заншил N1 - ГАРЧИГ; ӨМНӨХ ҮГ; НЭГДҮГЭЭР БҮЛЭГ. МОНГОЛЫН НҮҮДЭЛЧДИЙН БЭЛЧЭЭРИЙН МАЛ АЖ АХУЙ ЭРХЛЭН ХӨТЛӨХ ТЕХНОЛОГИ; 1.1. Монголын бэлчээрийн сонгодог хэлбэрийн мал аж ахуй, нутгийн таван хошуу мал; 1.1.1. Монголын бэлчээрийн сонгодог хэлбэрийн мал аж ахуй; 1.1.2. Нутгийн таван хошуу мал; 1.2. Нутгийн монгол малыг сонгон шалгаруулдаг технологи буюу ардын селекци; 1.2.1. Хээлтүүлэгч (эцэг мал) сонгон шалгаруулах арга; 1.2.2. Хээлтэгч малыг сонгон шалгаруулдаг арга; 1.2.3. Мал нийлүүлгийн уламжлалт арга; 1.2.4. Таван хошуу малын төл бойжуулдаг уламжлалт арга; 1.2.5. Мал хөнгөлөх уламжлалт арга; 1.3. Монгол малчдын мал сүргээ тамгалах, имнэх, зүслэх, шүдлэх (наслах) ёсон; 1.3.1. Мал тамгалах, имнэх тухай; 1.3.2. Монголын нүүдэлчдийн мал шүдлэх, наслах арга ухаан; 1.3.3. Монголын малчдын мал зүслэх арга ухаан; 1.4. Бэлчээрийн монгол малын хариулга, маллагааны технологи; 1.4.1 Бог малын хариулга; 1.4.2. Адуун сүргийн хариулга; 1.4.3. Үхэр сүргийн бэлчээрийн маллагаа; 1.4.4. Тэмээний хариулга; 1.4.5. Байгалийн бэлчээр бол нүүдлийн мал аж ахуйн оршин тогтнохын үндэс; 1.5. Малчдын мал хотлуулах арга технологи; 1.6. Мал оторлох уламжлалт арга; 1.7. Малыг өлчиржүүлэх, уяж сойх, номхруулан ажил, эдэлгээнд сургах арга технологи; 1.7.1. Өлчиржүүлэлт, уяа сойлго; 1.7.2. Мал номхруулах, уналга, эдэлгээнд сурга; ХОЁРДУГААР БҮЛЭГ. МОНГОЛЫН НҮҮДЭЛЧДИЙН МАЛ АЖ АХУЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮН БОЛОВСРУУЛДАГ ҮНДЭСНИЙ УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 2.1. Малын үс, ноос боловсруулах үндэсний технологи; 2.1.1. Мал ноослох улирал, хугацаа; 2.1.2. Ноос савах; 2.1.3. Дээс томох технологи; 2.1.4. Малын ноосоор утас ээрэх арга; 2.2. Малын арьс шир, нэхий боловсруулах уламжлалт технологи; 2.2.1. Шир боловсруулах уламжлалт технологи; 2.2.2. Сур хийх технологи; 2.2.3. Хөм хийх технологи; 2.2.4. Нэхий боловсруулах уламжлалт технологи; 2.3. Мах, махан бүтээгдэхүүн боловсруулах уламжлалт технологи; 2.3.1. Малчдын мал төхөөрөх уламжлалт арга; 2.3.2. Монголчуудын мах нөөцлөн хадгалах арга; 2.4. Монгол цагаан идээ, цагаан идээний үндэсний технологи; 2.4.1. Тосны төрлийн идээ; 2.4.2. Уургийн төрлийн идээ; 2.4.3. Исэг идээ; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ГУРАВДУГААР БҮЛЭГ. МАЛЫН АРЧИЛГАА, ЭДЭЛГЭЭНИЙ ТОНОГ ХЭРЭГСЭЛ ХИЙДЭГ УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 3.1. Малын тоног хэрэгслийн түүхэн хөгжлийн тойм; 3.2. Малын тоног хэрэгслийн зориулалт, ангилал; 3.3. Барих, бэхлэх хэрэгсэл; 3.4. Уналгын малын тоног хэрэгсэл; 3.5. Ажлын малын хөллөгөөний тоног хэрэгсэл; 3.6. Хүн, малын аюулгүй ажиллагаа, үржлийн ажлыг зохицуулахтай холбогдсон тоног хэрэгсэл; 3.7. Малын нурууны ачааны хэрэгсэл; 3.7.1. Тэмээний нуруу ачааны тоног хэрэгсэл; 3.8. Төрөл бүрийн малын арчилгээны хэрэгсэл; 3.9. Тоног хэрэгсэл тохироогүйгээс малд тохиолдох гэмтэл; 3.10. Малыг туух, эргүүлэх хэрэгсэл; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ДӨРӨВДҮГЭЭР БҮЛЭГ. НҮҮДЭЛЧДИЙН ОРОН СУУЦ (ГЭР) БА ТҮҮНИЙ ДОТООД ТАВИЛГЫГ ҮЙЛДВЭРЛЭДЭГ ТЕХНОЛОГИ; 4.1. Монголын нүүдэлчдийн орон сууцны түүхэн хөгжил; 4.2. Монгол гэрийн онцлог, түүний эд ангийн бүтэц, урлан бүтээдэг технологи; 4.2.1. Гэрийн унь хийх техник ажиллагаа; 4.2.2. Гэрийн хана хийх уламжлалт технологи; 4.2.3. Гэрийн багана хийх технологи; 4.2.4. Эсгийгээр гэрийн бүрээс хийх технологи; 4.2.5. Гэрийн оосор, бүслүүр түүнийг хийх технологи; 4.3. Гэр буулгаж, ачих, барих технологи; 4.3.1. Гэр буулгаж ачих технолгои; 4.3.2. Монгол гэр барих ажиллагаа; 4.4. Бөс бараагаар сууц хийдэг техник ажиллагаа; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ТАВДУГААР БҮЛЭГ. МОНГОЛЧУУДЫН ҮЙЛ УРЛАЛЫН УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 5.1. Монголд үйл урлал үүсэн хөгжсөн нь; 5.1.1. Үйл урлах технологийн ангилал; 5.2. Үйлийн багаж хэрэгслийн түүхэн хөгжил; 5.2.1. Үйлийн багаж хэрэгслийг хэрэглэх байдлаар ангилах; 5.2.2. Огтлох, зүсэх хэрэгсэл; 5.2.3. Нааж цардах хэрэгсэл; 5.2.4. Хээ чимэглэлийн хэрэгсэл; 5.3. Оёж урлах ажиллагааны технологи; 5.3.1. Монгол оёдлын төрлүүд ба оёх технологи ажиллагаа; 5.3.2. Гоёл чимэглэлийн оёдлоор хатгамал хатгах техник ажиллагаа; 5.4. Задлан чимэглэх хатгамалын төрлүүд, урлах ажиллагааны ерөнхий ангилал; 5.5. Хатгамал наамлын төрлүүдийн ангилал; 5.5.1. Хатгамал наамлын өнгө; 5.5.2. Монголчуудын өнгө ялгадаг уламжлал, хатгамлын утасны өнгө зохицуулалт; 5.5.3. Хатгамлын дэвсгэр сонгож бэлтгэх технологи; 5.6. Бөс бараагаар хувцас хийдэг уламжлал; 5.6.1. Монголчуудын хувцасны загвар сэдэж бүтээдэг уламжлал; 5.7. Хувцас эдлэл эсгэх аргын дэвшил ажиллагаанд мөрдөх журам; 5.7.1. Бөс бараагаар монгол үндэсний дээл урлах; 5.7.2. Монгол дээлийн өвөрмөц онцлог, эсгэж, оёх технологи; 5.7.3. Монгол дээлийн өнгө зохицол, түүний бэлэгдэл; 5.8. Орчин үеийн дээл, тэрлэг эсгэх технологи; 5.9. Цээж хувцаснуудын түүхэн хөгжил, эсгэж оёх технологи; 5.10. Үндэсний төрөл бүрийн малгайн түүхэн хөгжил, бэлэгдэл, урлах технологи; 5.11. Монголчуудын бүсний түүхэн хөгжил, зан үйлэнд холбогдох уламжлал; 5.12. Монгол өмд түүнийг урлах технологи; 5.13. Монгол цамц, түүнийг урлах технологи; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ЗУРГААДУГААР БҮЛЭГ. МОНГОЛЫН ГАЗАР ТАРИАЛАНГИЙН УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 6.1. Газар тариаланг хөгжүүлж ирсэн түүх; 6.2. Тариалангийн багаж, тоног хэрэгсэл; 6.3. Газар тариалангийн үйлдвэрлэлийн технологи; 6.3.1. Сэлгэж тариалах арга; 6.3.2. Тариа ногоогоо услах технологи; 6.3.3. Хөрс эдлэншүүлэх технологи; 6.3.4. Уламжлалт тариалах технологи; 6.3.5. Ургац хураах технологи; 6.3.6. Уламжлалт тариалангийн бордоо; 6.3.7. Тарималын нэр төрөл, спорт; 6.4. Ургамлын гаралтай бүтээгдэхүүнийг хүнсэнд хэрэглэдэг уламжлалт арга; 6.5. Тариачдын баримталж ирсэн уламжлалт ёс заншил; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ДОЛООДУГААР БҮЛЭГ. МЕТАЛЛ БОЛОВСРУУЛАХ, ЭД ЗҮЙЛС ХИЙХ УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 7.1 Монголчуудын металл боловсруулж байсны ул мөр; 7.2. Монголчуудын дунд нэрд гарсан уран дархчуудын хийж байсан эд зүйлс ; 7.3. Монгол дархчуудын дархлах ажлын дэс дараалал, технологийн онцлог; 7.4. Монгол дархчуудын зарим онцлог бүтээлүүд; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; НАЙМДУГААР БҮЛЭГ. ЗУРАГ ТӨСЛИЙН АРГА БОЛ МОНГОЛ ДАРХНЫ АЖЛЫН НЭГЭН ОНЦЛОГ ТЕХНОЛОГИ МӨН; 8.1. Өндөр гэгээн Занабазарын бүтээсэн бурханы тиг; 8.2. Монголын уран дархчуудын зураг төсөл; 8.3. Монголчуудын зураг төслийн онцлог; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; ЕСДҮГЭЭР БҮЛЭГ. МОНГОЛЧУУДЫН МОДОН БҮТЭЭГДЭХҮҮНИЙ УЛАМЖЛАЛТ ТЕХНОЛОГИ; 9.1. Монголчуудын модон бүтээгдэхүүн, түүний ангилал; 9.2. Гэр ахуйн модон эдлэлийн технологи; 9.3. Байшин барилга, сүм дуган барих технологи; 9.4. Модон сав, суулга хийх технологи; Ишлэл авсан ном, хэвлэл; АРАВДУГААР БҮЛЭГ. МОНГОЛЧУУДЫН ҮНДЭСНИЙ УЛАМЖЛАЛТ ЁС ЗАНШИЛ; 10.1. Хүмүүсийн хоорондын харилцааны буюу хүндэтгэлийн ёс заншил; 10.2. Монголчуудын байгаль хамгаалах ёс заншил; 10.3. Мал маллах уламжлалт арга ухаан, ёс заншил; 10.4. Монголчуудын амьдрал, үйл ажиллагаатай холбоотой зарим ёс заншлууд; Ишлэл авсан ном, хэвлэл ER -